Piyasaların yönünü artık önemli ölçüde siyasi operasyonlar belirliyor.

GENEL DURUM

• Siyasi gelişmeler, gerginlikler ekonomiyi soluksuz bırakıyor. Arada gelen olumlu kararlarla soluklansa da ekonomi artık siyasi gelişmelerin stresi ile yol alacak gibi görünüyor. Bu durum, CHP kurultayı davasının ertelenmesi ile yeniden test edilmiş oldu. Erteleme, borsayı coşturdu. Siyasi tansiyonun düşmesi ve faiz indirim beklentilerinin artmasıyla, borsada yukarı yönlü güçlü hareketler yaşandı. Ancak bu soluklanma cumartesi çok daha geniş yeni operasyonlarla bir kez daha kesilmiş oldu. Diğer yandan artan siyasi gerginliğin etkisini sadece piyasalardan izlemek eksik kalır. Asıl etkisi yatırımlar tarafında! Yerli yabancı yatırımlarda dramatik düşüşler var. Yatırım morali ve ortamı bozulmuş görünüyor. Portföy tarafında fırsatçı yabancı girişleri olmakla birlikte, ekonomik kararlarda orta ve uzun vadeli gelişmelere yatırım yapan pek yok.

 

• Ekonomiyi boğan bir başka gelişme de uzun süren yüksek faiz dönemi… İş çevrelerinden yaygın bir yakınma ve tepki izleniyor. “Enflasyonu düşümek için talebi düşürmek lazım, bunun için de ücretleri baskılamak gerekir” anlayışına sığınan program, emek kesiminden büyük tepki görmeye devam ediyor. Finansman sorunları, talep daralması ile kâr ve rekabetçilik kaybı gölgesinde yılın ilk yarısını deviren reel sektörde, yılın ikinci yarısı için de beklentiler iyimserlikten uzak. Zor bir dönemden geçildiği noktasında birleşen sektör temsilcileri, ikinci altı ayda faiz indirim sürecine başlanması gerektiğini savunurken, imalat sanayiinde yeniden güven ortamı oluşturulabilmesi için ucuz ithalat baskısına karşı önlem istiyor.

 

• Geçen haftanın en önemli gelişmelerinden biri haziran ayı enflasyonuydu. Maaş – ücret zamları ve vergi ayarlamalarına boz oluşturan 6 aylık enflasyon oranı da belli olmuş oldu. TÜİK, TÜFE’nin haziranda yüzde 1,37 arttığını açıkladı. Böylece enflasyon 6 aylık dönemde yüzde 16,67’ye, yıllıkta yüzde 35,05’e geriledi. Haziran enflasyonuyla birlikte, emeklilerinin zam oranı da 6 aylık TÜFE oranındaki artışla netleşmiş oldu. ÖTV’nin aynı oranda artmasıyla benzine litrede 2,26, motorine 2,12 TL ve LPG fiyatlarına da 97 kuruş zam geldi. Yıllık enflasyonun yüzde 35’e gelmesiyle, TCMB’nin yüzde 46 seviyesindeki politika faizinde indirim için de geniş bir alan oluştu.

 

• Türk-İş açıklamasına göre haziran ayında Ankara’da yaşayan dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapılması gereken aylık gıda harcaması tutarı (açlık sınırı) 26.115,18 TL’ye yükseldi. Gıda harcaması ile giyim, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer aylık harcamalarının toplam tutarı ise (yoksulluk sınırı) 85.065,75 TL’ye yükseldi. On iki aylık değişim oranı yüzde 37,60 oldu.

PİYASALAR

 

BORSA 

BIST 100 endeksi, en düşük 9.450,80 puanı ve en yüksek 10.379,27 puanı gördükten sonra haftayı, önceki hafta kapanışının yüzde 9,26 üstünde 10.275,75 puandan tamamladı.

Ne olur?

Yükselişte yabancı etkili oldu. Cumartesi günü gerçekleşen tutuklamalar moral bozucu. Borsa bugün geniş tutuklamaların stresi ile güne başlayacak. Güçlü alımlarla desteklenmezse aşağı gitme olasılığı yüksek.

ALTIN

Kapalıçarşı’da işlem gören 24 ayar külçe altının gram satış fiyatı bu hafta yüzde 1,62 artışla 4 bin 267 liraya çıktı. Cumhuriyet altınının satış fiyatı da yüzde 1,31 yükselişle 28 bin 754 liraya çıktı. Geçen hafta sonu 7 bin 33 lira olan çeyrek altının satış fiyatı yüzde 1,32 artarak 7 bin 126 liraya yükseldi. Ons altın geçen hafta % 1.86 değer kazandı. Pazar günü itibariyle değeri 3.335 dolardaydı.

Ne olur?

ABD tarım dışı istihdam verisi beklentiler üstü geldi. Bu faiz indiriminde beklenti öteleyici bir gelişme.  Dolar değerlenirken altının değer kaybetmesi beklenirdi ancak aynı anda Trump’ın yeni vergi paketi de imzadan çıktı. Bu gelişme ABD’nin 36 trilyon doları bulan borçlarını artıracak. Gelişme doların değer kaybının ana nedeni olarak gösteriliyor. Dolara güvendeki erozyon altına yarıyor.

DÖVİZ 

Bu hafta ABD doları yüzde 0,13 azalarak 39,8360 liraya indi. Euro da yüzde 0,35 artışla 46,9920 liraya çıktı.

Ne olur?

Geçen hafta yerleşiklerin döviz mevduatında parite etkisinden arındırılmış rakamla 677 milyon dolarlık artış oldu. Bu dövize talebin olduğunu ancak güçlü olmadığını gösteriyor. İkinci önemli nokta artış tamamen euro talebinden gelmiş. Dolara ilgi yok. Dolar, ABD kaynaklı nedenlerle düşüşte. Euro dolara karşı değer kazanıyor. İç siyasi gelişmeler dövize talebi kışkırtıyor. Ancak MB da kuru baskılamaya kararlı gözüküyor.

FAİZ

3 ay vadeli TL mevduatın bileşik faizi yüzde 58,59 dan yüzde 57,80’e geriledi. Bankalarda basit faiz yüzde 45 civarında. Yüksek mevduat ve hatırlı müşteriye yüzde 48’e kadar, hatta bazı küçük bankalarda yüzde 50 üstü faizler var. (Bir süredir bankalar faizler konusunda hileli iş yapıyor. Mevduatın bir kısmını vadesize alarak veya 32 gün vadeli mevduata gerçekte 29 gün faiz işleterek görünen oranların altında faiz veriyorlar. Buna dikkat etmekte fayda var.)

Kredi faizlerinde de tüm kredi türlerinde 1 – 2 puan aralığında düşüşler dikkat çekiyor.

Ne olur?

Faizlerde yön aşağı doğrudur. Yabancı bankaların iddialı (toplamda 10 puanlık!) faiz indirimi tahminleri var. Bununla birlikte siyasi gelişmeler eğer piyasalarda yeni endişelere, kaçınmalara yol açarsa TCMB beklenen faiz indirimini erteleyebilir ve bu da faizlerde yönü tekrar yukarı çevirebilir.  İç piyasalarda yönü, son zamanlarda önemli ölçüde siyasi operasyonlar belirliyor.

YATIRIM FONLARI

Yatırım fonları bu hafta yüzde 2,95 değer kazandı. Emeklilik fonları yüzde 4,29 değer kazandı. Kategorilerine göre bakıldığında, yatırım fonları arasında en çok kazandıranlar yüzde 8,32 ile “hisse senedi” fonları oldu. Para piyasası fonlarında da getiriler, geceklik faizlerdeki düşüşe paralel olarak düşüyor.

PİYASA HABERLERİ

WALL STREET BANKALARINDAN TÜRKİYE TAVSİYESİ

JPMorgan Chase & Co. ve Morgan Stanley müşterilerine Türk tahvilleri ve lira satın almaları tavsiyesinde bulundu. Her iki bankanın stratejistleri, yatırımcıların önümüzdeki aylarda piyasaları destekleyebilecek yavaşlayan enflasyona ve olası faiz indirimlerine odaklanmasını bekliyor.  CHP’nin Kurultay davasının dün 8 Eylül’e ertelenmesiyle tahvil getirileri düşmüş, TL ise ralli yapmıştı. Stratejistler, TCMB’den Temmuz toplantısında ve sonraki 3 toplantıda 250’şer baz puanlık faiz indirimi bekliyor. (BLOOMBERG HT)

REEL EFEKTİF DÖVİZ KURU HAZİRAN’DA 1.19 PUAN AZALDI

Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) bazlı Reel Efektif Döviz Kuru (REK) endeksi, Haziran ayında bir önceki aya göre 1,19 puan azalarak 69,97 olarak gerçekleşmişti. Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yi-ÜFE) bazlı REK endeksi ise, Haziran ayında bir önceki aya göre 0,98 puan azalarak 92,71’a geriledi. Veri TL’nin değer kaybettiğini gösteriyor.

STRESLİ DOLAR, ALTININ YOLUNU AÇIYOR

Küresel piyasalarda dolara yönelik baskılar artarken, yatırımcılar altının yönünü merak ediyor. ABD’deki vergi indirimi ve artan bütçe açığı tartışmaları, doları strese sokuyor. Yılbaşından bu yana dolar endeksi yüzde 10.8 gerilerken, euro/dolar paritesi yüzde 13.97 değer kazanıp 1.18 seviyesini aştı. Doların hissettiği baskı altına toparlanma fırsatı sunuyor. Ortadoğu’da azalan tansiyon nedeniyle 3.300 doların altına gerileyen ons altın bu hafta 3.340 dolara çıktı.

DOLAR ENDEKSİNDE KRİTİK EŞİĞE DOĞRU

Fed’den bu yıl iki faiz indirimi beklediğini ifade eden Ekonomist Ağaoğlu, bunun dolar endeksini aşağı çekeceğini söyledi. Endekste 97,80’in altındaki kapanışı “kritik” olarak niteleyen Ali Ağaoğlu, bunun Teknik olarak 95’e gidiş anlamına geleceğini ve bu değerin de Euro’yu 1,20-1,22 seviyesine taşıyacağını kaydetti. Ağaoğlu, altında 3.140 dolara kadar gidebilecek yeni bir düzeltme beklentisine de işaret etti. Hakan Güldağ da Euro’nun dolara karşı değerlenmesinin Türk ihracatçısına nefes aldıracağına işaret etti.

ALTIN VE EURO İLK 6 AYI ÖNDE KAPATTI

İçerideki siyasi gerilim, tarife savaşları ve jeopolitik risklerin damga vurduğu yılın ilk yarısında TL varlıklar genel olarak olumsuz bir performans sergiledi. Yüzde 17 seviyesinde beklenen ilk 6 aylık enflasyon dikkate alındığında en yüksek reel getiriyi, yüzde 20’yi aşan oranla altın sağladı. Euro’nun getirisi de 9’u aştı. BIST 100 bu dönemde negatif bir görünüm sergilerken, Aselsan’ın sürüklediği teknoloji endeksinde yüzde 25’in üzerindeki reel getiri dikkat çekti.

NELER OLDU? 

AB TANIMLI BORÇ STOKU 11,8 TRİLYON OLDU

Hazine ve Maliye Bakanlığı verilerine göre Türkiye’nin brüt dış borç stoku 527,5 milyar dolar olarak gerçekleşirken stokun milli gelire oranı yüzde 38,5 oldu. Aynı tarihte net dış borç stoku 264,1 milyar dolar olarak kayıtlara geçti. Stokun milli gelire oranı yüzde 19,3 seviyesinde tespit edildi. Hazine garantili dış borç stoku da 15,9 milyar dolar olarak hesaplandı. Kamu net borç stoku, bu dönemde 7 trilyon 799 milyar lira olarak kaydedildi. Stokun milli gelire oranı yüzde 16,7 olarak belirlendi. AB tanımlı genel yönetim borç stoku 11 trilyon 806 milyar lira, bu rakamın milli gelire oranı yüzde 25,3 oldu.

MAYIS DIŞ TİCARET AÇIĞI 6,6 MİLYAR DOLAR

Dış ticaret verilerine göre; ihracat mayısta bir önceki yılın aynı ayına göre %2,6 artarak 24 milyar 817 milyon dolar, ithalat ise %2,7 artarak 31 milyar 462 milyon dolar olarak gerçekleşti. Mayıs ayında dış ticaret açığı bir önceki yılın aynı ayına göre %2,7 artarak 6 milyar 468 milyon dolardan, 6 milyar 645 milyon dolara yükseldi. İhracatın ithalatı karşılama oranı 2024 Mayıs ayında %78,9 iken, 2025 Mayıs ayında %78,9 oldu.

DIŞ TİCARET AÇIĞI 90 MİLYAR DOLARA DAYANDI

Dış ticaret açığındaki yükseliş eğilimi sürüyor. Geçici verilere göre haziran ayında ihracat geçen yıla göre yüzde 8,0 artarak 20,5 milyar dolara çıkarken, 28,7 milyar dolara yükselen ithalattaki artış yüzde 15,3 oldu. Dış ticaret açığı da yüzde 38,8 artışla 8,2 milyar dolara yükseldi. Böylece ilk 6 ayda ithalatın artış oranı yüzde 7,2 olurken, ihracattaki artış yüzde 4,1’de kaldı. Yıllıklandırılmış açık ise 89,2 milyar dolara yükseldi.

SATILIK KONUTTA REEL FİYATLAR MAYISTA 6,2 GERİLEDİ

Sahibinden.com’un, BETAM iş birliğiyle hazırlanan “Sahibinden Kiralık ve Satılık Konut Piyasası Görünümü” raporuna göre mayısta satılık konut talep endeksi nisana göre %11,3 gerilerken kiralık konut talep endeksi %9,6 yükseldi. Rapora göre talep endeksindeki düşüşte bayram tatili etkili oldu. Mayıs itibarıyla satılık konutların yıllık reel fiyat değişimi ülke genelinde yüzde -6,2 seviyelerinde gerçekleşti.

İSTANBUL, KİRA ARTIŞINDA DÜNYANIN ZİRVESİNDE

Deutsche Bank’ın raporunda İstanbul, konut kira artışında dünya genelinde zirveye çıktı. Son 5 yılda şehir merkezlerinde 3 odalı daire kira fiyatlarının en fazla yükseldiği şehir oldu. Ancak konut kiralarının en yüksek olduğu kentler arasında ilk 53’üncü sırada yer aldı. Rapora göre İstanbul’da şehir merkezindeki 3 odalı dairenin ortalama kirası 1764 dolar. Bu rakam 2020’de 602 dolardı. Böylece beş yılda İstanbul’da kira artışı yüzde 193,3 olarak gerçekleşti. Kirada dünyanın en pahalı 10 kenti şöyle: New York, Singapur, Boston, Londra, San Francisco, Hong Kong, Cenevre, Chicago ve Dubai. (EKONOMİ)

ÖTV KORKUSU OTOMOTİVDE YENİ SATIŞ REKORU GETİRDİ

Meclisten geçen ancak henüz detayları netleşmeyen yeni düzenleme sonrasında, olası ÖTV artışına karşı tüketicilerin alımı öne çekmesi otomotivde satış rekoru getirdi. Geçen ay satışlarda en fazla artış yıllık yüzde 34 oranıyla hafif ticaride oldu. Yüzde 50 ÖTV artışının konuşulduğu Pick-up talebindeki patlama, bu artışta etkili oldu. Sadece haziran ayında 4 bine yakın Pick-up satışı oldu. Diğer yandan otomotiv pazarında, lüks ve ithal payındaki artış trendi de sürüyor. (EKONOMİ)

İKİNCİ EL OTOMOBİL FİYATLARINDA REEL DÜŞÜŞ HAZİRANDA %1,19 OLDU

Cardata Genel Müdürü Hüsamettin Yalçın, ikinci el araç piyasasının haziranda toparlanma sinyallerinin belirginleştiğini söyledi. Cardata verilerine göre, ikinci elde Şubat–Haziran 2025 arasında fiyatlardaki sert düşüş eğilimi kademeli şekilde yavaşladı. Şubat–mart döneminde yüzde 6’dan 2,6’ya gerileyen fiyat kaybı, nisanda pozitif seyre dönerek yüzde 1,7 artış göstermiş, mayısta yeniden düşüşe geçerek 4,17’ye gerilemişti. Haziranda ise kayıplar yavaşladı ve düşüş yüzde 1,19’a geriledi.

İSTANBUL’DA TÜFE %1.77 ARTTI

İstanbul Ticaret Odası İstanbul’da tüketici fiyatlarının (TÜFE) haziranda yüzde 1,77; toptan fiyatların ise yüzde 1,93 arttığını açıkladı. TÜFE’de yıllık artış bir önceki aya göre 1,34 puan düşüşle yüzde 44,38’e gerilerken, toptan fiyatlardaki artış yüzde 24,13 oldu. Öte yandan enflasyon endekslerinde revizyon yapıldı. Daha önce yüzde 3,21 olarak açıklanan nisan enflasyonu 4,39’a yükseltilirken, yüzde 2,83 olan mayıs enflasyonu 1,57 olarak revize edildi.

TEPAV GIDA ENEDEKSİ AYLIK %0.11 GELDİ

TEPAV haziran ayı Gıda Fiyat Endeksi (TEGE) verilerini açıkladı. 1-30 Haziran döneminde derlenen fiyatlara göre, haziranda gıda enflasyonu aylık bazda yalnızca %0,11 oranında artış gösterdi. Böylece yılın ilk üç ayında gözlenen yavaşlama eğilimi haziran ayında da sürdü. Aynı dönemde TÜRK-İŞ’in mutfak enflasyonu %4,08, İstanbul Ticaret Odası’nın (İTO) hesapladığı İstanbul Tüketici Fiyat Endeksi (İTÜFE) ise %1,93 olarak ölçülmüştü.

EN DÜŞÜK EMEKLİ AYLIĞI 16 BİN 881 TL’YE YÜKSELTİLECEK

AK Parti Grup Başkanı Abdullah Güler, en düşük emekli aylığının 16 bin 881 TL’ye çıkartılacağını açıkladı. TBMM’de düzenlediği basın toplantısında konuşan Güler, halen 14.469 TL olan en düşük emekli aylığının %16.67’lik artış oranıyla güncelleneceğini, düzenlemeye ilişkin önergenin Plan ve Bütçe Komisyonu’nda görüşülmekte olan torba yasaya ekleneceğini söyledi.

İMALAT PMI 8 AYIN EN DÜŞÜĞÜNDE

Sanayi üretiminin faaliyet koşullarını ölçen İSO İmalat PMI, mayıs ayında 46,7’ye gerileyerek 8 ayın en düşük değerine indi. Nisan 2024’ten bu yana kesintisiz bozulma eğilimine işaret eden PMI verileri, son dokuz ayda ilk kez olmak üzere 10 sektörün tamamında üretim hacminin daraldığına işaret etti. Zayıf talep, yeni siparişlerin haziranda azalmasına neden olurken, buna bağlı olarak istihdam ve satın alma faaliyetlerindeki gerileme de hız kazandı.

REZERVLERDE 1,2 MİLYAR DOLARLIK AZALMA

TCMB’nin brüt döviz rezervi 27 Haziran haftasında 1,2 milyar dolar azalışla 154,5 milyar dolara, swap hariç net rezerv de 1,7 milyar dolar azalışla 28,5 milyar dolara indi. QNB ekonomistlerinin hesaplamalarına göre bahsi geçen dönemde TCMB 0,2 milyar dolar döviz satışı yaptı.

4 YIL SONRA İLK MÜDAHALE: 19 MART SONRASI 1,1 MİLYAR DOLARLIK SATIŞ

TCMB, İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun 19 Mart tarihinde gözaltına alınması sonrasında döviz piyasasında sert yükselişi izleyen hafta, yaklaşık 4 yılın ardından piyasaya ilk kez doğrudan müdahalede bulunduğunu açıkladı. 24 Mart tarihindeki ilk müdahalede 295 milyon dolar satan MB, 28 Mart tarihindeki ikinci müdahalede 839 milyon dolar satış gerçekleştirdi. MB’nin bundan önceki son müdahalesi 17 Aralık 2021 tarihinde satım yönünde gerçekleşmişti.

YABANCI HİSSE VE TAHVİLDE ALICI

Merkez Bankası haftalık menkul kıymet verilerine göre 27 Haziran ile biten haftada yabancı yatırımcılar 305 milyon dolar devlet tahvili, 248 milyon dolarlık da hisse senedi alımı yaptı. Haftalık hisse ve tahvile giriş 553 milyon dolar olurken bir önceki hafta hissede 109 milyon dolar satış, tahvilde ise 686 milyon dolarlık alım gerçekleştirmişlerdi.

MAHKEMELERDEKİ İCRA İFLAS DOSYASI SAYISI 24 MİLYONA DAYANDI

Mahkemelerdeki icra iflas dosyası sayısı 2 Temmuz itibarıyla 23 milyon 896 bine ulaştı. Adalet Bakanlığı’nın UYAP kaynaklı icra iflas istatistiklerine göre 2022 sonunda 23 milyon 229 bin seviyesinde olan dosya sayısı 2 bin liranın altındaki dosyaların silinmesiyle 2023 sonunda 21 milyon 308 bine gerilemişti. 2024 sonunda 22 milyon 256 bine yükselen dosyası sayısı nisanda 23 milyonu aştı, 3 Temmuz’da ise 23 milyon 986 bine ulaştı. Böylece yılbaşından bu yana dosya sayısı 1 milyon 640 bin artmış oldu. (EKONOMİ)

KÜRESEL İFLAS DALGASI TÜRKİYE’Yİ DE VURDU

Dun & Bradstreet’in 2024 Küresel İflas Raporu, küresel ekonomideki kırılganlığın ulaştığı boyutu gözler önüne serdi. 47 ülkeyi kapsayan araştırmada, ülkelerin yüzde 65’inde şirket iflaslarının arttığı, bu artışın pandemi sonrası çekilen desteklerin ve yüksek faizlerin sonucu olduğu belirtildi. Türkiye’de ise 2024 yılında iflas eden şirket sayısı, 2023’e göre yüzde 23 artarak 465’e yükseldi. Bu oranla Türkiye; Almanya (%22), İtalya (%20), Hollanda (%30) ve Kanada (%35) gibi ülkelerle birlikte ilk sıralarda yer aldı. (EKONOMİ)

İÇKİ VE SİGARA ÖTV’SİNE ZAM GELDİ

YİÜFE değişim oranının yüzde 15,71 olarak açıklamasının ardından, Gelir İdaresi Başkanlığı da alkollü içki ve sigaradan alınan ÖTV oranını aynı oranda artırdı. Artışla birlikte sigaradan alınan 1,8313 liralık asgari maktu vergi yaklaşık 28 kuruş artarak 2 lira 1189 kuruşa yükseldi. Böylece 1 paket sigaranın asgari maktu vergi tutarı 36,62 liradan 42,37 liraya çıktı.

İŞSİZLİK MAYIS AYINDA GERİLEDİ

TÜİK, Mayıs ayına ilişkin işsizlik verilerini açıkladı. 15 ve daha yukarı yaştaki kişilerde işsiz sayısı 2025 yılı Mayıs ayında bir önceki aya göre 69 bin kişi azalarak 2 milyon 972 bin kişi oldu. İşsizlik oranı ise 0,2 puan azalarak yüzde 8,4 seviyesinde gerçekleşti. İstihdam edilenlerin sayısı bir önceki aya göre 100 bin kişi artarak 32 milyon 519 bin kişi, istihdam oranı ise 0,1 puan artarak yüzde 49 oldu. 15-24 yaş grubunu kapsayan genç nüfusta işsizlik oranı bir önceki aya göre 0,3 puan azalarak yüzde 15,4 oldu. Atıl işgücü oranı bir önceki aya göre 1,1 puan azalarak yüzde 31 oldu.

SAVUNMADA %5 TAAHHÜDÜ 30 MİLYAR DOLAR EK HARCAMA GEREKTİRİYOR

NATO üyeleri, 2035’e kadar savunma harcamalarını ülke GSYH’sinin yüzde 2’sinden 5’ine çıkarma konusunda anlaşmaya varmıştı. Uzun yıllar ortalamasında GSYH’ya oranı yüzde 2 civarında seyreden Türkiye’nin yıllık doğrudan savunma harcamaları, 25 milyar seviyesinde. Dolaylı harcamalarla birlikte rakam 45-50 milyar dolara ulaşıyor. Yüzde 5’lik hedef ise yaklaşık 30 milyar dolar artışla 75 milyar dolarlık bir büyüklüğü ifade ediyor. (EKONOMİ)

GİYİM, İHRACATTA İKİ BASAMAK DÜŞTÜ

Hazır giyim sektörü, ihracat liginde de ilk üçteki yerini kaybetti. Türkiye ihracatının lider sektörleri listesinde uzun yıllar otomotiv ve kimyanın ardından üçüncü sırada yer alan ve bazı yıllarda ikinciliğe kadar yükselen hazır giyim sektörü, bu yıl iki basamak birden geriledi. 26 sektör arasında geçen mayıs ayı itibariyle elektrik-elektroniğin gerisine düşerek 4. sıraya gerileyen sektör, haziran ayında da çelik sektörünün ardından 5. sıraya düştü. (EKONOMİ)

100 AİLE ŞİRKETİNİN 85’İ 5’İNCİ YILINI GÖREMİYOR

ATO Başkanı Gürsel Baran, güçlü ekonominin güçlü ailelerin varlığıyla da ilişkili olduğunu belirterek, aile şirketlerinin ömrünün uzatılmasında, “aile anayasası”nın önemine dikkat çekti. Baran, yapılan araştırmaların, Türkiye’deki aile şirketlerinin sadece yüzde 12’sinin üçüncü kuşağa, yüzde 3’ünün ise dördüncü kuşağa geçebildiğine ve yeni kurulan şirketlerin yüzde 85’inin ise beş yılını tamamlayamadığını ortaya koyduğuna işaret etti. (EKONOMİ)

İLAÇ, KURU İFLASA SÜRÜKLÜYOR

İEİS Genel Sekreteri Savaş Malkoç, ilaçta uygulanan Euro kurunun güncel kurun yüzde 46’sına indiğini ve SGK’ya verilen ıskontolarla yüzde 32’sine kadar düştüğüne işaret etti. Tabloda ısrarcı olunması halinde ilaç arz güvenliğinde ciddi sıkıntı oluşacağını ifade eden Malkoç, “Kur makasının sürekli açılması, artan maliyetler ve yüksek faizler firmaları iflasa sürüklüyor. Birçok firma konkordato ilan etmeyi değerlendiriyor, bazıları satış sürecinde. Bu şartlarda Türkiye 100 kutu ilacın 92’sini üretme kabiliyetini kaybetme riskiyle karşı karşıya” diye konuştu. (EKONOMİ)

KANAL İSTANBUL GÜZERGAHINDAKİ SAZLIDERE’DE 7 İHALE DAHA YAPILDI

İBB Başkanı İmamoğlu ve İBB bürokratlarının tutuklanmasından sonraya rastlayan tarihlerde Kanal İstanbul güzergahı olduğu bilinen Sazlıdere Barajı bölgesinde 28 konut ihalesi yapılmış ve bu gelişme kamuoyunda tartışma yaratmıştı. Aynı bölgede imara açıla 2,5 milyon metrekare alanda 7 ihale daha yapıldığı ve bu bölgede 7.422 lüks konut yapılacağı öğrenildi. (HABER AKTİF)

SİNOP VE TRAKYA NGS ANLAŞMALARI 2026’DA

Türkiye’nin, Akkuyu’nun yanı sıra iki yeni nükleer güç santrali (NGS) kurma hazırlıkları devam ediyor. Enerji Bakanlığı Nükleer Enerji ve Uluslararası Projeler Genel Müdür Vekili Salih Sarı, gerekli koşulların sağlanması halinde, Sinop’ta ve Trakya’da iki yeni santralin inşasına yönelik uluslararası anlaşmaların, 2026 sonuna kadar imzalanmasının planlandığını bildirdi. Sarı, “2053’e kadar 20 gigavat nükleer kapasiteye ulaşmayı hedefliyoruz” dedi.

TURİZMCİ ENDİŞELİ: 3. LİGE DÜŞÜYORUZ

Türkiye’nin pahalı hale gelmesi, turizm sektöründe sıkıntıları artırıyor. Yabancı ziyaretçi sayısı mayısta yüzde 2 azalırken, otellerde ortalama konaklama süresi de yüzde 10 kısaldı. Bu durum, zayıf seyreden doluluk oranlarını yüzde 70-80 aralığına çekti. Son dakika indirimlerin de ilgi görmediğini belirten sektör temsilcileri, olumsuz gidişin durdurulamaması halinde 2026’nın da kaybedileceği endişesini taşıyor. (EKONOMİ)

ENFLASYON DÜZELETMESİNDE YASA VE TEBLİĞ UYUŞMUYOR

Enflasyon düzeltmesinde, Yeni tartışmanın kaynağı, mevzuattaki uyumsuzluk… Vergi Usul Kanunu’nda (VUK) 2022 yılında yürürlüğe giren bir maddeyle, enflasyon düzeltmesiyle oluşacak geçmiş yıl kârlarının vergiye tabi tutulmayacağı hükme bağlanmıştı. Ancak bu hükme rağmen, VUK 555 numaralı tebliğ ile 2023 yılı enflasyon düzeltmesi “geçmiş yıl kârları” hesabında yer alan kârın dağıtıma konu edilmesi halinde şirketin yüzde 25 oranında kurumlar vergisi, kârı alan gerçek kişi ise yüzde 15 gelir vergisine tabi olacağı öngörülüyor.  (EKONOMİ)

5G SON DÖNEMEÇTE, YERLİLİK ŞARTI KRİTİK UNSUR

Mobil iletişimde beşinci nesil (5G) teknolojilerin kullanımına yönelik süreçte geri sayım devam ediyor. Ağustos ayında yapılacak 5G ihalesinde şartname hazırlıkları sürüyor. 5G’de uçtan uca yerlilik hedefi gerçekleşmemekle birlikte, kritik bileşenlerde yerli çözümler geliştirilmiş durumda. Kaynaklara göre, ilgili yerli teknoloji şirketleri yerlilik şartının mümkün olduğunca yüksek tutulmasını isterken, operatörler ise başta Çinliler olmak üzere hem yazılım hem de donanım tarafında yabancı şirketlerle temaslarını sürdürüyor. (EKONOMİ)

PLASTİKTE YERLİ ÜRETİM %10 AMA ‘YERLİ MALI BELGESİ’ İSTENİYOR”

Plastik sektöründe yeni düzenlemeyle, ‘Yerli Malı Belgesi’ alınabilmesi için, kullanılan hammaddenin de yerli olduğunun belgelenmesi gerektiğini belirten PLASFED Başkan Yardımcısı Şener Gençer, yerli hammadde payının yüzde 10 olduğunu vurgulayarak, “Yerli üretim yok derecesinde, ama Yerli Malı Belgesi isteniyor” dedi.

5 AYDIR İZİN YOK, 80-90 ŞİRKET HALKA ARZ SIRASINDA

Borsa İstanbul’a beş aydır yeni şirket gelmiyor. Sermaye Piyasası Kurulu en son 6 Şubat bülteninde yeni halka arz izni vermişti. O günden bu yana ise halka arz onayı çıkmıyor.  Piyasa katılımcılarının verdiği bilgiye göre şu an 80-90 civarı dosya SPK’da onay bekliyor. (EKONOMİ)

KACIR: PLANLI SANAYİ ALANINI 350 BİN HEKTARA ÇIKARACAĞIZ

GSO’daki toplantıya katılar Sanayi Bakanı Kacır, “Halihazırda 150 bin hektar olan planlı sanayi alanlarını, 2030 yılına geldiğimizde 350 bin hektara çıkarmış olacağız. Bu plan kapsamında, Türkiye’nin tüm bölgelerinde 30 yıllık bir perspektifle plan yapıyoruz. Bunlar, önümüzdeki dönemde sanayicilerimizin çok uygun koşullarda altyapısı hazırlanmış planlı sanayi alanlarına erişimini mümkün kılacaktır. Çalışmanın ilk etabını Samsun-Adana-Mersin hattında tamamladık” dedi.

SERBEST BÖLGE İSTİSNASI YENİDEN GENİŞLETİLİYOR

Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın talebi doğrultusunda, serbest bölgelerde kazanç istisnasını ihracat gelirleriyle sınırlayan uygulamadan geri adım atılıyor. Meclise ekonomi paketiyle gelen yeni düzenlemeyle, vergi istisnası kapsamı yeniden genişletiliyor. Teklife göre, yalnızca yurtdışına satışlar değil, aynı zamanda aynı serbest bölge içinde veya diğer serbest bölgelere yönelik yapılan satışlardan elde edilen kazançlar da yeniden vergi istisnası kapsamına alınıyor. (EKONOMİ)

DÜNYA EKONOMİSİ

FED, TEMMUZDA FAİZ İNDİRİMİ SİNYALİ VERDİ

Fed Başkanı Powell, ECB konferansında ABD ekonomisinin iyi durumda olduğunu ve enflasyonun %2’lik hedefe doğru ilerlediğini belirtirken, Fed’in temmuz ayında faiz indirimi yapabileceği yönündeki beklentileri önemli ölçüde artırdı.  Powell, “Temmuz ayının faiz oranlarını düşürmek için çok erken olup olmadığını söyleyemem” dedi.

MERKEZ BANKALARINDA “GEVŞEME” HIZLANDI

Yılın ilk yarısında Avrupa Merkez Bankası 3 temel politika faizinde 100’er baz puan, İngiltere Merkez Bankası 50 baz puan, Güney Kore Merkez Bankası 50 baz puan, Avustralya Merkez Bankası 50 baz puan, Yeni Zelanda Merkez Bankası 100 baz puan ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası 150 baz puan indirim yaptı. (EKONOMİ)

TARİFE SAVAŞLARI: ÇİN’DEN ÜÇÜNCÜ ÜLKELERE UYARI

Pekin yönetimi, üçüncü ülkelerin ABD ile yapacağı ticaret anlaşmalarına ilişkin uyarısını yineledi. Çin Ticaret Bakanlığı Sözcüsü, “gümrük vergisi indirimi” karşılığında Çin’in aleyhine olacak şekilde ABD ile ticaret anlaşması yapılmasına kesinlikle karşı olduklarını bildirdi. Konuya ilişkin soruyu yanıtlayan bakanlık sözcüsü He Yadong, “Böyle bir durum söz konusu olursa, Çin bunu Kabul etmeyecek ve meşru haklarını korumak için kararlı karşı önlemler alacaktır” ifadelerini kullandı.

ABD’NİN İNGİLTERE’YE GÜMRÜK İNDİRİMLERİ DEVREDE

İngiltere hükümeti ABD ile imzalanan ve İngiltere’den yapılan ithalat üzerindeki bazı gümrük vergilerini düşüren ticaret anlaşmasının yürürlüğe girdiğini duyurdu. Açıklamada, İngiliz otomobil üreticilerinin artık önceki %27,5’lik gümrük vergisi kotasından %10’luk indirilmiş gümrük vergisi kotası altında ABD’ye ihracat yapabilecekleri, uçak motorları ve uçak parçaları gibi ürünler için ise mevcut %10’luk gümrük vergilerinin tamamen kaldırıldığı belirtildi.

PENTAGON: İRAN’IN NÜKLEER PROGRAMI 2 YIL GERİLEDİ

Pentagon sözcüsü Sean Parnell, 10 gün önce İran’ın üç nükleer tesisine gerçekleştirilen ABD saldırılarının İran’ın nükleer programını iki yıla kadar gerilettiğini açıkladı ve ABD askeri operasyonunun hedeflerine ulaştığını iddia etti. İddialara kanıt sunulmadı. BM nükleer denetim kurumu başkanı Rafael Grossi geçtiğimiz hafta sonu İran’ın birkaç ay içinde zenginleştirilmiş uranyum üretebileceğini söyleyerek, ABD’nin Tahran’ın nükleer programını yok etmek için düzenlediği saldırıların ne kadar etkili olduğu konusunda şüpheler uyandırmıştı.

İRAN, URANYUMA DEVAM EDEBİLİR

BM nükleer denetim kurumu başkanı Rafael Grossi’ye göre, İran, ABD ve İsrail’in nükleer altyapısını hedef alan saldırı dalgasına rağmen, birkaç ay içinde uranyum zenginleştirmeye yeniden başlayabilir. Açıklama, Trump’ın bu ayki saldırıların İran’ın nükleer emellerini “on yıllarca” geriye götürdüğünü iddia etmesinden birkaç gün sonra yapıldı. Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı Genel Direktörü, önemli tesislerin vurulmuş olmasına rağmen bazılarının “hala ayakta” olduğunu söyledi.

ABD’YE GÖRE İRAN HÜRMÜZ BOĞAZINI MAYINLAMA HAZIRLIĞINDA

İki ABD’li yetkiliye göre, İran ordusu geçen ay Basra Körfezi’ndeki gemilere deniz mayınları yükledi. Bu hamle, İsrail’in İran’daki çeşitli hedefleri vurmasının ardından Tahran’ın Hürmüz Boğazı’nı ablukaya almaya hazırlandığına dair Washington’daki endişeleri artırdı. ABD istihbaratı tarafından tespit edilen ve daha önce bildirilmemiş olan bu hazırlıklar, İsrail’in 13 Haziran’da İran’a ilk füze saldırısını başlatmasından bir süre sonra gerçekleşti.

TRUMP, VERGİ İNDİRİMİ TASARISINI İMZALADI

ABD Başkanı Donald Trump, kapsamlı vergi indirimleri ve harcama kesintileri içeren tasarıyı imzalayarak yasalaştırdı. Trump, “Bu yasa tasarısı muazzam bir ekonomik büyümeyi tetikleyecek ve ülkeyi ayakta tutan çalışkan vatandaşları ayağa kaldıracak” dedi. Tasarıda, eyalet ve yerel vergi indirimlerinin artırılması, bahşiş ve fazla mesai gelirlerinden alınan vergilerin kaldırılması ve 2017’de yürürlüğe giren vergi indirimlerinin süresinin uzatılmasının yanı sıra, harcama kesintileri yapılması da öngörülüyor. Ancak tasarının aynı zamanda ulusal borca 3,3 trilyon dolar ekleyeceği öngörülüyor.

ÇİN, EN BÜYÜK LİTYUM MADENCİSİ OLUYOR

Fastmarkets’in tahminlerine göre, Çin önümüzdeki yıl Avustralya’yı geçerek dünyanın en büyük lityum madencisi olacak. Bu durum, Çin’in piyasa gücünün 2035 yılına kadar artmaya devam edeceğini gösteriyor. Çinli madencilerin önümüzdeki yıl, Avustralyalılardan 8 bin -10 bin ton daha fazla lityum çıkarması bekleniyor. Çin yıllardır lityum rafinasyonunda yüzde 70 pazar payına sahip. (EKONOMİ)

OPEC+ ÜYEİI 8 ÜLKE AĞUSTOS’TA ÜRETİM ARTIŞINA GİDECEK

Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve OPEC dışı bazı üretici ülkelerden oluşan OPEC+ grubu üyesi 8 ülke, Ağustos ayında petrol üretimini Temmuz ayına göre günlük 548 bin varil artırma kararı aldı.

ELON MUSK’TAN “AMERICA PARTY” HAMLESİ

Dünyanın en zengin insanı Elon Musk, Amerika Birleşik Devletleri’ndeki iki partili siyasi yapıya yönelik eleştirilerini artırarak “America Party” (Amerika Partisi) adını verdiği yeni bir oluşumu duyurdu. Ancak, cumartesi günü itibarıyla Federal Seçim Komisyonu (FEC) kayıtlarında “America Party” adına herhangi bir resmi başvuru bulunmadı. Bu durum, Musk’ın duyurusunun henüz yasal bir adım olarak atılıp atılmadığına dair soru işaretlerini beraberinde getiriyor. (CNBC-e)

ŞİRKETLER

TESLA’NIN ÇİN YAPIMI EV SATIŞLARI ARTTI

Tesla’nın Çin’de üretilen elektrikli araç satışları, haziran ayında bir önceki yıla göre %0,8 artışla 71.599 adede ulaşarak sekiz aylık düşüş eğilimini sonlandırdı. Bu artış, Çinli rakiplerinin daha düşük maliyetli yeni modellerinin ABD’li otomobil üreticisi üzerinde artan baskı yaratmasına ragmen gerçekleşti.  Şanghay fabrikasında üretilen Model 3 ve Model Y araçlarının Çin satışları ve Avrupa ve diğer pazarlara yapılan ihracat dahil olmak üzere teslimatları mayıs ayına göre %16,1 arttı.

POLİSAN HOLDİNG, YÜKSEL YILDIRIM’A SATILIYOR

Türkiye’nin önde gelen kimya ve boya şirketlerinden Polisan Holding’in yüzde 77,72’lik hissesi, Samsunspor Başkanı Yüksel Yıldırım’ın şirketi CoreX’e devrediliyor. Satış konusunda Polisan’ın sahibi Bitlis Ailesi ile anlaşmaya varıldı. Satış, SPK ve Rekabet Kurumu’nun onaylarını ardından gerçekleşecek. Hisse devrinin ardından Polisan Holding’in bağlı ortaklıkları sadece Poliport Kimya, Polisan Kimya ve Polisan Yapıkim şirketlerinden oluşacak.

AKSA, DOWAKSA’NIN TAMAMINA SAHİP OLUYOR

Aksa Akrilik. DowAksa’nın tamamına sahip olabilmek için Dow Europe’un elinde bulunan yüzde 50’lik DowAksa hisselerini devralmak için Rekabet Kurulu’ndan onay aldı. Pay devri işlemleri gerçekleşirse Aksa, DowAksa’nın kalan yüzde 50 hissesine denk düşen 1 milyon 161 bin 122 dolar nominal değerli beher hisse için hisse başına 107.65 dolar ödeyerek toplamda 125 milyon dolara DowAksa’nın yüzde 100’üne sahip olacak. Bu da DowAksa’yı ödenen hisse bedeli üzerinden 250 milyon dolarlık değerlemeye çekmiş olacak.

OYAK, İSKEN SANTRALİ’NİN TAMAMINI ALIYOR

OYAK, Almanya merkezli Steag Power GmbH’nin İSKEN’deki yüzde 51 hissesini satın almak üzere anlaşma sağladı. Resmi süreç tamamlandığında OYAK, Türkiye’nin elektrik ihtiyacının yüzde 2,6’sını karşılayan İSKEN Sugözü Enerji Santrali’nin tamamına sahip olarak enerji sektöründeki yatırım portföyünü güçlendirecek. (CNBC-e)

VOLDER DERİ, KONKORDATO İÇİN BAŞVURDU

Deri sektörünün önemli şirketlerinden Volder Deri konkordato talebinde bulundu. Mahkeme üç aylık geçici mühlet verdi. Vade konkordatosu talep edilen şirketin toplam borcu ise 429 milyon TL seviyesinde. Merkezi İstanbul Zeytinburnu’nda bulunan şirket Şubat 2009’da kuruldu. 15 milyon TL sermayeli şirket Volkan Benzer’e ait. Volder Deri gibi birçok deri firmasının ana pazarlarının başında Rusya ve Ukrayna geliyor. İki ülke arasında süren savaş bu ülkelere ihracat yapan çok sayıda firmayı olumsuz etkiledi. (HALK TV)