Kolajen Nedir, Ne İşe Yarar? Faydaları Nelerdir?

Kolajen (Collagen) Nedir?

Kolajenin insan vücudunda yer alan bir protein olarak temel görevi bağ dokusunu güçlendirmek ve vücut bütünlüğünü korumaktır.

Dokulara esneklik sağlamak, eklem ve tendonları birbirine bağlayarak kasların, dokuların ve kemiklerin bir arada durmasını sağlamak bu temel görevin içerisinde yer alan önemli etkenlerdir. Kolajen cilde güç, esneklik ve sağlamlık vererek, cilt yapısını oluşturan bir ağ oluşturmaktır.

Kolajen Ne İşe Yarar?

Kolajen, fibroblastlar ve diğer hücreler tarafından meydana getirilen bir proteindir. Kolajen bir yapı bloğu olarak, kemik ve kasları bir arada tutar, vücudun içerisinde yer alan organları korur ve aynı zamanda cilt elastikiyetini artırır. Kolajen en temel ifade ediliş şekli ile vücudun bir arada durmasını sağlayan bir tutkal ve dış etkenlerde koruyan bir kalkan olarak değerlendirilebilir.

Kolejen Tipleri Nelerdir?

Kolajen tipleri 4 ana grup altında değerlendirilir;

Tip 1 Kolajen: Tip 1 Kolajen, vücutta en fazla bulunan Kolajen formudur;

• Cilt,
• Saç,
• Tırnak,
• Organlar,
• Eklemler ve bağlarda bulunur.

Temel görevi dokuları bir arada tutarak bütünlük sağlamaktır. Ayrıca cildin elastikiyetini de artırır.

• Tip 2 Kolajen: Tip 2 Kolajen, tip 1’e nazaran daha zayıf fiberlere sahiptir. Tip 2 Kolajenler genellikle bağ dokularda ve kıkırdaklarda bulunurlar. Eklem sağlığı ve eklem ağrıları üzerinde etkiye sahiptirler.
• Tip 3 Kolajen: Tip 3 Kolajen bağırsaklara, kalbe, damarlara ve cilde esneklik kazandırma özelliğine sahiptir. Damarlara esneklik verirken, kasları ise güçlendirir.
• Tip 4 Kolajen: Cilt katmanlarında bulunur ve cildin esnek olmasını sağlarken kırışıklık görünümünün de önüne geçer. Tip 4 Kolajen azalmaya başladığında ciltte sıkılık kaybı ve kırışıklıklar oluşmaya başlar.

Kolajenin Faydaları Nelerdir?

Kolajenin insan vücudu üzerinde genel faydaları;

• Esneklik kazandırır,
• Cilt dokusunu sıkılaştırır,
• Yaralara iyi gelir,
• Renk eşitsizlikleri giderir,
• Yaşlılık lekeleri önler.
• Saç dökülmesinde azalma sağlar,
• Uyku düzeninde iyileşme görülür,
• Kasları güçlendirir,
• Kemikleri güçlendirir,
• Bağışıklık sisteminizi güçlendirir,
• Kalp sağlığı için faydalıdır,
• Antioksidan ve detoksifikasyon sağlar,
• Ömrünüzü uzatır,
• Cinsel sağlık ve hormonal yapıyı geliştirir ve iyileştirir,
• Kilo kontrolüne yardımcı olur,
• Serbest radikallere karşı antioksidan olarak savaşır.

Kolajenin kapsamlı faydalarından bazılarına daha detaylı değinmek gerektiğinde;

• Cilt Üzerindeki Etkisi: Saç derisini, tırnakları iyileştirmenin yanı sıra aynı zamanda güçlendirir. Kolajen, kırışıklıklar, gevşek cilt, çatlaklar ve selülit üzerinde etkilidir. Vücutta bulunan Kolajen miktarının artması cildin daha sıkı ve pürüzsüz gözükmesin etki edecektir.
• Sızdıran Bağırsak Sendromuna Etkisi: Sızdıran bağırsak sendromu vücutta toksinlerin sindirim sisteminden vücuda geri geçebileceği tüm sistemlere zarar verebilecek bir sağlık sorunudur. Kolajen sızdıran bağırsak sendromunda bağırsak onarımına destek olur. Kolajen bağırsakların onarımına ve iyileştirme sürecine yardımcı olabilir. Herhangi bir türde iltihaplı bağırsak hastalığı varsa, Kolajen sindirime etki edebilir.
• Eklem Ağrısına Etkisi: Kolajen eklem ağrısını azaltan ve/veya önleyen bir anti-enflamatuar görevi görür. Kolajen; bağların, tendonların ve eklemlerin sorunsuz bir şekilde kaymasına yardımcı olur.
• Metabolizma ve Kas Kütlesi Üzerinde Etkisi: Kolajende bulunan amino asit glisin, glikozu enerjiye dönüştürmede ve yağsız kasları artırmada rol oynar. Kolajen ile birlikte C vitamini alımı önerilir. Yağsız kas, daha hızlı metabolizma anlamına gelir, bunun sebebi kasın yağdan daha fazla kalori yakması olarak ifade edilir.
• Karaciğer ve Detoks Sistemleri Üzerindeki Etkisi: Kolajen karaciğeri toksinlerden korumaya yardımcı olur ve herhangi bir karaciğer hasarının onarılmasına yardımcı olabilir.
• Kalp ve Kardiyovasküler Sağlık Üzerinde Etkisi: Kolajenin başka bir bileşeni olan Proline, arterleri onarmaya ve onlardan yağ birikintilerini temizlemeye yardımcı etkiye sahiptir. Ayrıca kan basıncını düşürdüğü bilinmektedir.

Doğal Kolajen Nedir, Hangi Besinlerde Bulunur?

Doğal Kolajen vücudumuzda üretildiği gibi doğal besinler içerisinde de bulunur. Doğal besinler içerisinde kendiliğinden var olan bu Kolajenler ‘’doğal Kolajen’’ olarak adlandırılır. Kolajen içeren besinlere baktığımızda;

• Kemik Suyu: İlk akla gelen Kolajenin en yoğun olduğu yiyeceklerdendir. Bu sebeple et yemeklerinin suları ve paça çorbası Kolajen bakımından en zengin içeriklerdir.
• Et, Balık, Tavuk: Et ürünleri Kolajen açısından zengin olan besinlerdir. Cildin esnekliği söz konusu olduğunda tüketilmesi önerilir.
• Kırmızı Meyve/Sebze: Çilek, elma, kırmızı biber gibi besinler C vitamini açısından son derece zengin oldukları için vücudun Kolajen seviyesini arttırırlar.
• Kolajen açısından zengin diğer besinler: Sülfüre sahip soğan, sarımsakla beraber avokado, portakal, greyfurt, salatalık ve havuç gibi gıdalar Kolajen bakımından zengin içeriğe sahiptir.

Kolajen Takviyesi Nedir, Nelere Fayda eder?

Kolajen takviyeleri ciltte Kolajen üretimini tetikleyerek cildin daha nemli ve gergin olmasını sağlayan özellikle yaşlanma sürecinin izlerini azaltmak amacıyla kullanılan çeşitli takviyelerdir. Kolajen takviyesi kullanan kişiler aylar içinde daha parlak cilde, daha sağlam saç ve tırnaklara sahip olabilir.

Kolajen takviyesi özellikle yaşlanma sürecinde kişiler tarafından tercih edilebilen, yaşlanma karşıtı veyahut geciktirici etkileri ile kullanıma başlanan sıvı, toz, kapsül gibi çeşitli formlara sahip olan takviyeler olmasına karşın, Kolajen etkisi çalışmalarının birçoğunun firmalar tarafından direkt veyahut dolaylı yoldan finansal olarak desteklendiği belirtilmektedir.

Günümüzde sağlık otoriteleri Kolajen takviyeleri konusunda şüpheci olmaya devam etmektedir. Birçok otorite; mide asitlerinin yedilen Kolajen proteinlerini, cilde ulaşmadan önce parçaladığını ve Kolajen takviyelerinin bu sebeple yardımcı olduğuna ikna olmadığını ifade etmektedir.

Kullanılması Gereken Kolajen Miktarı Ne Kadardır?

• Cilt kırışıklıkları için önerilen doz; 2,5 gram hidrolize Kolajen tip I ve II karışımı, 8 ila 12 haftalık bir kullanım süreci sonrası fayda sağlayabilmektedir.
• Eklem ağrıları söz konusu olduğunda 6 ay süresince günlük alınan 40 mg ham tip-II Kolajen veyahut 10 hafta boyunca 2 gram hidrolize tip-II Kolajen eklem ağrısı tedavisi sürecinde kullanılabilir.
• Kemik sağlığı için araştırmalar sınırlıdır fakat bir çalışma, ineklerden elde edilen 5 gram hidrolize Kolajenin 1 yıl sonra kemik yoğunluğunun artmasına yardımcı olduğu gözlemlenmiştir.
• Kas geliştirme amacıyla direnç eğitiminden sonraki 1 saat içerisinde alınan 15 gram Kolajen kas yapımına yardımcı olabilir.

Kolajen Takviyesinin Yan Etkisi (Zararı) var mıdır?

Kolajen takviyeleri çoğu insan için güvenilirdir. Bazı bireylerde mide bulantısı, mide rahatsızlığı ve ishal gibi hafif yan etkiler meydana gelebilir. Kolajen takviyeleri genellikle hayvanlardan edildiği için çoğu veganlar ve/veya vejeteryanlar için uygun değildir. Kolajen takviyeleri balık gibi alerjenler içerebilirler. Alerjisi bulunan kişilerin o kaynaktan türeyen herhangi bir Kolajen kullanımından uzak durması gerekir.

Sporcular ve Vücut Geliştirmeciler İçin Kolajen

Kolajen takviyelerinin sporcular tarafından en sık tüketim nedeni genel çerçeve içerisinde eklem sağlığıdır. Kolajen takviyeleri eklemlerdeki enflamasyonu azaltarak, ağrı veya acıyı minimum seviyelere indirgeyebilir ve ayrıca eklemin dejenerasyon sürecini yavaşlatabilir.

Kolajen takviyeleri üzerine yapılan araştırmalar, takviyelerin sağlıklı Tendon ve bağ dokuyu korumakta kayda değer bir oranda olumlu etki yaratabildiğini ve 10-15 gram olarak tüketilen takviyelerin, eklemlerde üretilen Kolajeni ikiye katlayabildiğini göstermiştir.

Kolajen takviyelerinin, sakatlanma riskini düşürme potansiyeli özellikle profesyonel sporcular için önemlidir. Araştırmalar, sporcuların antrenman öncesi C vitamini ile beraber Kolajen takviyesi almaları sonucunda antrenman sonrasında Kolajen sentezinin arttırabildiğini göstermiştir.