Nöbetçi Eczaneler
Okul çağındaki çocuklardan bebeklere kadar pek çok yaş grubunda rastlanan bu durum, ebeveynleri hızlı ve “doğal” çözümler aramaya yöneltiyor. Ancak uzmanlara göre iyi niyetle yapılan bu arayışlar, yanlış uygulandığında çocuk sağlığı açısından ciddi riskler barındırıyor.
Son yıllarda özellikle sosyal medya platformlarında hızla yayılan “doğal reçeteler”, bitkisel karışımlar ve kulaktan dolma yöntemler, birçok anne babanın ilk başvurduğu seçenekler hâline gelmiş durumda.
Ballı-limonlu içecekler, pekmez karışımları, aktarlardan alınan bitki çayları ya da internetten öğrenilen alternatif tarifler, ilaç kullanmak istemeyen aileler için cazip görünüyor. Ancak çocuk sağlığı uzmanları, bu yöntemlerin her zaman masum olmadığını ve bilinçsiz kullanıldığında zehirlenmelere kadar varan ciddi sonuçlar doğurabileceğini vurguluyor.
Doğal Her Zaman Güvenli Anlamına Gelmiyor
Toplumda yaygın olan “doğalsa zararsızdır” algısının çocuklar söz konusu olduğunda son derece yanıltıcı olduğunu belirten uzmanlar, bitkisel ürünlerin de tıpkı ilaçlar gibi etki mekanizmaları, dozları ve yan etkileri olduğunu hatırlatıyor. Özellikle gelişim çağındaki çocukların metabolizmasının yetişkinlere göre çok daha hassas olması, bu tür ürünlerin riskini artırıyor.
Aktarlardan kontrolsüz şekilde temin edilen bitkiler, hangi koşullarda saklandığı ve ne kadar süreyle beklediği bilinmeyen karışımlar, çocuklarda alerjik reaksiyonlara, mide-bağırsak sorunlarına, karaciğer ve böbrek fonksiyonlarında bozulmaya yol açabiliyor. Bazı bitki çaylarının ise çocuklar için tamamen sakıncalı olduğu, hatta küçük yaş grubunda kesinlikle kullanılmaması gerektiği belirtiliyor.
Sosyal Medya Reçeteleri Büyük Tehlike
Uzmanların özellikle altını çizdiği konulardan biri de sosyal medyada hızla yayılan “ev yapımı şurup” ve “tek kaşıkta öksürüğü kesen karışım” gibi paylaşımlar. Çoğu zaman bilimsel hiçbir dayanağı olmayan bu tarifler, ebeveynler tarafından sorgulanmadan uygulanabiliyor. Oysa her çocuğun yaşı, kilosu, alerjik durumu ve mevcut hastalıkları farklıyken, tek tip bir karışımın herkese iyi geleceğini düşünmek büyük bir hata.
Bazı paylaşımlarda önerilen yoğun bal, zencefil, tarçın veya çeşitli baharatların, özellikle 1 yaş altındaki bebekler için hayati risk taşıdığı biliniyor. Balın bebeklerde botulizm riski oluşturabileceği, güçlü aromatik bitkilerin ise solunum yollarını tahriş edebileceği uzmanlar tarafından sıkça dile getiriliyor.
Öksürüğün Nedeni Doğru Tespit Edilmeli
Çocuklarda görülen öksürüğün tek bir sebebi olmadığını hatırlatan uzmanlar, her öksürüğün aynı yöntemle tedavi edilmeye çalışılmasının yanlış olduğunu söylüyor. Enfeksiyonlara bağlı öksürükler, alerjik nedenler, astım, geniz akıntısı ya da reflü gibi farklı etkenler söz konusu olabilir. Bu nedenle kulaktan dolma yöntemlerle semptomu bastırmaya çalışmak, altta yatan sorunun gecikmesine ve daha ciddi tablolara yol açabilir.
Öksürük bazen vücudun kendini koruma mekanizmasıdır ve tamamen kesilmeye çalışılması doğru değildir. Özellikle uzun süren, gece artan, hırıltı veya nefes darlığı ile birlikte görülen öksürüklerde mutlaka bir çocuk doktoruna başvurulması gerektiği vurgulanıyor.
Bitki Çayları Masum Değil
Ihlamur, adaçayı, rezene, nane-limon gibi bitki çayları toplumda en sık başvurulan yöntemler arasında yer alıyor. Ancak bu çayların her biri farklı etkilere sahip ve çocuklarda kullanım dozu yetişkinlerden tamamen farklı. Örneğin adaçayı, küçük çocuklarda sinir sistemi üzerinde olumsuz etkilere yol açabilirken; nane-limon bazı çocuklarda mide sorunlarını artırabiliyor.
Uzmanlar, özellikle 6 yaş altındaki çocuklarda bitki çayı kullanımının mutlaka hekim kontrolünde olması gerektiğini, gelişigüzel ve uzun süreli kullanımın toksik etkilere neden olabileceğini belirtiyor.
Ailelere Önemli Tavsiyeler
Çocuk sağlığı uzmanları, ebeveynlerin çocuklarının sağlığı söz konusu olduğunda “doğal” ya da “bitkisel” kavramlarına sığınmak yerine bilimsel ve güvenilir kaynaklara başvurması gerektiğinin altını çiziyor. Öksürük gibi yaygın görülen bir şikâyetin bile yanlış müdahalelerle ciddi sağlık sorunlarına dönüşebileceği unutulmamalı.
Ebeveynlere önerilen en temel yaklaşım; çocuğun bol sıvı tüketmesini sağlamak, bulunduğu ortamın nem dengesine dikkat etmek ve belirtiler uzadığında mutlaka bir sağlık kuruluşuna başvurmak. Doktor önerisi olmadan hiçbir karışımın, bitki çayının ya da sosyal medya tarifinin uygulanmaması gerektiği özellikle vurgulanıyor.
İyi Niyet, Yanlış Sonuç Doğurmasın
Çocuklarını korumak isteyen anne babaların iyi niyetle başvurduğu alternatif yöntemler, bilinçsiz kullanıldığında fayda yerine zarar getirebiliyor. Uzmanlar, “doğal” olan her şeyin güvenli olmadığını, özellikle çocuklarda tedavinin mutlaka uzman kontrolünde yürütülmesi gerektiğini hatırlatıyor. Kış aylarında artan öksürük şikâyetlerinde çözümü mutfak dolaplarında veya internet reçetelerinde aramak yerine, doğru bilgi ve tıbbi destekle hareket etmek, çocukların sağlığı için en güvenli yol olarak öne çıkıyor.