Ertürk’e Göre Eğitim Tanımı Nedir? Kapsamlı Bir İnceleme

Eğitim, insanlık tarihi kadar eski ve sürekli değişen bir kavramdır. Farklı düşünürler ve eğitimciler, eğitime farklı açılardan yaklaşmış ve çeşitli tanımlar getirmişlerdir. Bu makalede, Türk eğitim bilimci Prof. Dr. Selahattin Ertürk’ün eğitim tanımını ve bu tanımın temel unsurlarını derinlemesine inceleyeceğiz. “Ertürk’e göre eğitim tanımı nedir?” sorusuna cevap ararken, onun eğitim felsefesini, davranış değiştirme yaklaşımını ve öğrenme-öğretme süreçlerine dair görüşlerini de ele alacağız.

Selahattin Ertürk ve Eğitim Bilimine Katkıları

Prof. Dr. Selahattin Ertürk, Türk eğitim biliminin önde gelen isimlerinden biridir. Eğitim programları, öğretim yöntemleri ve eğitim felsefesi alanlarında önemli çalışmalar yapmıştır. Ertürk’ün eğitim anlayışı, davranışçı yaklaşımla şekillenmiş olup, öğrenmeyi bireyin davranışlarında meydana gelen kalıcı değişiklikler olarak tanımlamaktadır. Onun eğitim alanındaki katkıları, Türkiye’deki eğitim sisteminin gelişmesinde önemli bir rol oynamıştır.

Ertürk’ün Eğitim Felsefesinin Temel İlkeleri

Ertürk’ün eğitim felsefesi, aşağıdaki temel ilkeler üzerine kuruludur:

Bilimsellik: Eğitim süreçleri bilimsel yöntemlere dayanmalıdır.
Bireysellik: Eğitim, bireylerin ilgi, ihtiyaç ve yeteneklerine göre düzenlenmelidir.
Toplumsallık: Eğitim, bireyleri topluma faydalı bireyler olarak yetiştirmeyi amaçlamalıdır.
Süreklilik: Eğitim, yaşam boyu devam eden bir süreçtir.

Ertürk’e Göre Eğitim Tanımı: Davranış Değiştirme Yaklaşımı

Ertürk’e göre eğitim, “bireyin davranışlarında kendi yaşantısı yoluyla ve kasıtlı olarak istendik yönde değişiklikler meydana getirme süreci” olarak tanımlanabilir. Bu tanım, aşağıdaki temel unsurları içermektedir:

Davranış: Eğitim, bireyin davranışlarını hedef alır. Bu davranışlar, bilişsel, duyuşsal veya psikomotor olabilir.
Yaşantı: Eğitim, bireyin yaşantıları yoluyla gerçekleşir. Bu yaşantılar, öğrenme ortamında sağlanan deneyimler, etkileşimler ve aktivitelerdir.
Kasıtlılık: Eğitim, kasıtlı ve planlı bir süreçtir. Amaç, bireyin davranışlarında önceden belirlenmiş hedeflere ulaşmaktır.
İstendik Yön: Eğitim, bireyin davranışlarını olumlu ve arzu edilen yönde değiştirmeyi amaçlar. Bu yön, toplumun değerleri, bireyin ihtiyaçları ve eğitim hedefleri doğrultusunda belirlenir.

Davranış Değiştirme Sürecinin Aşamaları

Ertürk’ün eğitim tanımında vurgulanan davranış değiştirme süreci, aşağıdaki aşamalardan oluşur:

Hedef Belirleme: Eğitim sürecinin başında, bireyin davranışlarında hangi değişikliklerin hedeflendiği açıkça belirlenir.
Öğrenme Ortamının Düzenlenmesi: Hedeflere ulaşmak için uygun öğrenme ortamı oluşturulur. Bu ortam, öğrenmeyi destekleyen materyaller, etkinlikler ve etkileşimler içermelidir.
Öğrenme Etkinliklerinin Gerçekleştirilmesi: Bireyin aktif katılımını sağlayan öğrenme etkinlikleri düzenlenir. Bu etkinlikler, bireyin bilgi edinmesini, beceri geliştirmesini ve tutumlarını değiştirmesini amaçlar.
Değerlendirme: Eğitim sürecinin sonunda, hedeflere ne ölçüde ulaşıldığı değerlendirilir. Bu değerlendirme, bireyin davranışlarındaki değişikliklerin gözlemlenmesi, ölçülmesi ve yorumlanması yoluyla yapılır.
Geri Bildirim: Değerlendirme sonuçlarına göre, bireye ve eğitim sürecine yönelik geri bildirimler verilir. Bu geri bildirimler, bireyin öğrenmesini geliştirmek ve eğitim sürecini iyileştirmek için kullanılır.

Ertürk’ün Eğitim Anlayışının Eleştirisi

Ertürk’ün eğitim tanımı ve davranış değiştirme yaklaşımı, bazı eleştirilere de maruz kalmıştır. Bu eleştirilerden bazıları şunlardır:

Bireyin Pasif Rolü: Davranış değiştirme yaklaşımı, bireyi öğrenme sürecinde pasif bir role indirgediği ve bireyin kendi öğrenme sürecini yönetme becerisini göz ardı ettiği yönünde eleştirilmektedir.
İstendik Yönün Belirsizliği: “İstendik yön” kavramının, toplumun değerleri ve siyasi ideolojiler tarafından şekillendirilebileceği ve bu durumun, bireyin özgürlüğünü kısıtlayabileceği yönünde eleştiriler bulunmaktadır.
Duyuşsal Alanın İhmali: Davranış değiştirme yaklaşımının, bilişsel ve psikomotor alanlara odaklanırken, duyuşsal alanı yeterince önemsemediği yönünde eleştiriler mevcuttur.

Eleştirilere Karşı Savunmalar

Ertürk’ün eğitim anlayışını savunanlar ise, aşağıdaki argümanları öne sürmektedirler:

Hedeflerin Açıklığı: Davranış değiştirme yaklaşımı, eğitim hedeflerinin açık ve ölçülebilir olmasını sağlayarak, eğitim sürecinin daha etkili ve verimli olmasını sağlar.
Bilimsel Temel: Davranış değiştirme yaklaşımı, öğrenme psikolojisi ve davranış bilimleri gibi bilimsel alanlara dayanır ve bu nedenle, eğitim uygulamaları için sağlam bir temel oluşturur.
Bireysel Farklılıkların Gözetilmesi: Davranış değiştirme yaklaşımı, bireysel farklılıkları dikkate alarak, her bireyin kendi hızında ve kendi öğrenme stiline uygun bir şekilde öğrenmesini sağlar.

Ertürk’ün Eğitim Tanımının Günümüz Eğitimine Etkileri

Ertürk’ün eğitim tanımı ve eğitim felsefesi, günümüz eğitim sistemini hala etkilemektedir. Özellikle, program geliştirme, öğretim yöntemleri ve ölçme-değerlendirme alanlarında Ertürk’ün çalışmaları, eğitimcilere yol göstermeye devam etmektedir. Ancak, günümüz eğitim anlayışı, Ertürk’ün davranış değiştirme yaklaşımının ötesine geçmiş ve bireyin aktif katılımını, eleştirel düşünme becerisini ve yaratıcılığını ön plana çıkaran yaklaşımlara yönelmiştir.

Ertürk’ün Eğitim Anlayışının Modern Eğitim Sistemine Entegrasyonu

Ertürk’ün eğitim anlayışının modern eğitim sistemine entegre edilmesi için aşağıdaki hususlara dikkat edilmesi gerekmektedir:

Alan	Entegrasyon Önerileri
Program Geliştirme	Eğitim programları, bireyin ilgi, ihtiyaç ve yeteneklerine göre esnek ve uyarlanabilir olmalıdır.
Öğretim Yöntemleri	Öğrenci merkezli öğretim yöntemleri kullanılmalı, bireyin aktif katılımı ve işbirliği teşvik edilmelidir.
Ölçme-Değerlendirme	Ölçme-değerlendirme süreçleri, bireyin bilgi düzeyini, becerilerini ve tutumlarını kapsamlı bir şekilde ölçmelidir.
Öğretmen Yetiştirme	Öğretmen adayları, farklı öğrenme yaklaşımları ve öğretim yöntemleri konusunda eğitilmelidir.

Sonuç olarak, Prof. Dr. Selahattin Ertürk’ün eğitim tanımı, Türk eğitim biliminde önemli bir yere sahiptir. Onun davranış değiştirme yaklaşımı, eğitim hedeflerinin belirlenmesi, öğrenme ortamının düzenlenmesi ve değerlendirme süreçlerinin planlanması konularında eğitimcilere rehberlik etmiştir. Ancak, günümüz eğitim anlayışı, bireyin aktif katılımını, eleştirel düşünme becerisini ve yaratıcılığını ön plana çıkaran yaklaşımlara yönelmiştir. Bu nedenle, Ertürk’ün eğitim anlayışının modern eğitim sistemine entegre edilmesi, bireysel farklılıkların gözetilmesi, öğrenci merkezli öğretim yöntemlerinin kullanılması ve ölçme-değerlendirme süreçlerinin kapsamlı bir şekilde planlanması ile mümkün olabilir. Ertürk’e göre eğitim tanımı nedir sorusunun cevabı, hala güncelliğini koruyan ve eğitim alanında çalışan herkesin dikkate alması gereken bir konudur.