Nöbetçi Eczaneler
Ömer Fethi Gürer: “Tarımda Gerçek Veriler Gizleniyor mu?”
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Niğde Milletvekili ve TBMM Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu Üyesi Ömer Fethi Gürer, Meclis’te yaptığı konuşmada Türkiye’nin tarım ve gıda politikalarındaki derin çelişkilere dikkat çekti.
Gürer, Merkez Bankası, Cumhurbaşkanlığı ve Tarım ve Orman Bakanlığı’nın açıklamalarının birbirini tutmadığını belirterek, “Cumhurbaşkanına yanlış bilgi arz ediliyor. Ziraidon sonrası yapılan açıklamalarda ‘gıdada arz açığı yok’ denildi, ama beş ay sonra Merkez Bankası arz açığı oluşmasının enflasyona etkisini anlattı. Bu, kendi içinde bile tutarsızlık yaşadığını gösteriyor.” dedi.
“MERKEZ BANKASI İLE TARIM BAKANLIĞI BİRBİRİNE ZIT AÇIKLAMALAR YAPIYOR”
CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, Merkez Bankası Başkanı’nın mayıs ayında yaptığı sunumda, zirai donun enflasyon üzerindeki etkisinin yalnızca %0,4 olacağını söylediğini; ancak ekim ayında aynı kurumun, kuraklık ve donun gıda enflasyonunu ciddi biçimde artırdığını ifade ettiğini hatırlattı:
“Sayın Cumhurbaşkanı nisan ayında yaptığı açıklamada ‘hububat, baklagil ve tohumlarda arz açığı yok’ dedi. Tarım ve Orman Bakanlığı süreci takip ediyor denildi. Oysa beş ay sonra Merkez Bankası Başkanı çıktı ve ‘tahıl ürünleri, yağlı tohumlar ve baklagillerin arzı olumsuz etkilendi, gıda fiyatları son iki ayda hızla arttı’ dedi. Hangisi doğru? Aynı devletin kurumları birbirine zıt konuşuyor. Bu, öngörüsüzlüğün açık göstergesidir.”
“YANLIŞ VERİLERLE PLANLAMA YAPILAMAZ”
CHP’li Gürer, Cumhurbaşkanlığı, Merkez Bankası ve Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından paylaşılan verilerin birbiriyle çeliştiğini, bu nedenle sağlıklı bir planlamanın mümkün olmadığını ifade etti:
“Tarım ve Orman Bakanlığı’na göre gıdada arz açığı yok, ama ithalat rakamları bunun aksini gösteriyor. TÜİK’in 8 aylık verilerine göre birçok üründe ithalat artmış durumda. Cumhurbaşkanına ‘Türkiye yeterli’ deniliyor, ama gerçekte üretim düşüyor, ithalat artıyor. Bu tablo bile yanlış bilgiyle ülke yönetildiğini gösteriyor.”
“KENDİ KENDİNE YETER DENİLEN ÜRÜNLERİ BİLE İTHAL EDİYORUZ”
Gürer, Türkiye’nin “kendi kendine yeterli” olduğu iddia edilen ürünlerde bile ithalata bağımlı hale geldiğini belirtti.
2025 yılı Ocak-Ağustos dönemi verilerine göre:
Nohut: 31.769 ton ithalat, 32,6 milyon dolar ödeme.
Süt tozu: 1.015 ton ithalat, 2,8 milyon dolar ödeme.
Buğday: Her yıl ortalama 8–10 milyon ton ithalat.
Kuru soğan: 2.695 ton ithalat, 5,8 milyon dolar ödeme.
Kırmızı et: 48.844 ton ithalat, 326 milyon dolar ödeme.
Pamuk: 971 bin ton ithalat, 1,7 milyar dolar ödeme.
Kırmızı mercimek: 301 bin ton ithalat, 181 milyon dolar ödeme.
Ceviz: 53 bin ton ithalat, 154 milyon dolar ödeme.
Badem: 31 bin ton ithalat, 153 milyon dolar ödeme.
Ayçiçek yağı: 723 bin ton ithalat, 872 milyon dolar ödeme.
“Tarım ve Orman Bakanlığı ithalata gerek yok diyor ama ithalat devam ediyor. Ticaret Bakanlığı verileriyle Tarım ve Orman Bakanlığı verileri örtüşmüyor. Yerli üretici desteklenmiyor, ithalat lobisi kazanıyor. Türkiye, üretebileceği ürünleri ithal eder hale geldi.”
“KURAKLIK HARİTALARI BİLE ÇELİŞKİLİ”
CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer, kurumlar arasındaki veri farklarının sadece ürün miktarlarında değil, kuraklık değerlendirmelerinde de görüldüğünü belirterek, “Merkez Bankası’nın yayınladığı haritada Niğde kuraklıktan etkilenmeyen il olarak gösterilmiş. Oysa Ulukışla’da biçerdöver tarlaya girmedi, verim düştü. İç Anadolu illerinde Yeraltı suları 200 metreye indi, Konya’da obruklar oluştu. Masa başında hazırlanan haritalar sahadaki gerçeği yansıtmıyor,” dedi.
“TARSİM ÖDEMELERİ YAPILMADI, VERİLER BİRBİRİNİ TUTMUYOR”
Zirai don ve kuraklıktan etkilenen çiftçilere yönelik TARSİM ödemelerinin geciktiğini belirten Gürer, açıklamalardaki tutarsızlıklara dikkat çekti, “Cumhurbaşkanlığı 50 bin çiftçi, TARSİM 87 bin çiftçi etkilendi diyor. Toplamda 470 bin çiftçi mağdur deniliyor ama ne kadarı sigortalı, ne kadarı ÇKS’li belli değil. Bu veriler doğru verilmedikçe çiftçi hakkını alamaz,” şeklinde konuştu.
“21 ÜRÜNDE ARZ AÇIĞI VAR”
Ömer Fethi Gürer, Türkiye’nin 21 temel üründe arz açığı bulunduğunu belirterek, “iki yılda Buğday üretimi 22 milyon tondan 19,6 milyon tona düştü. Ekim ayında açıklanacak verilerle bu rakamın daha da düşeceği görülüyor. Buna rağmen bakanlık ‘yeterliyiz’ diyor. Bu çelişkiler giderilmeden tarım ayağa kalkamaz. Türkiye’nin gıda arz güvenliği tehlikededir,” dedi.
“İTHALAT YERLİ ÜRETİCİYİ BİTİRİYOR, ENFLASYONU DÜŞÜRMÜYOR”
CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, iktidarın ithalatla fiyatları dengelemeye çalıştığını ancak bu politikanın hem üreticiyi hem tüketiciyi zarara uğrattığını ifade ederek, “Canlı hayvan ve et ithalatı yapılıyor, gerekçe fiyatları düşürmek. Oysa ithal etin fiyatı yerli etle yarışıyor. Hem üretici kaybediyor hem tüketici pahalıya alıyor. İthalatla fiyat dengelenmez, yalnızca aracılar kazanır,” diye konuştu.
“GIDA İSRAFI ENFLASYONU ARTIRAN EN BÜYÜK NEDEN”
Gıda israfına da dikkat çeken Ömer Fethi Gürer, Türkiye’de tarladan sofraya ulaşmadan %35 ürün kaybı yaşandığını belirtti:
“Her yıl 23 milyon ton gıda çöpe gidiyor, bu israfın parasal karşılığı 200 milyar lira. Oysa zirai donun yarattığı zarar 46 milyar lira. Yani enflasyona asıl etki eden israf. Devlet çiftçinin gelirini baskılayarak değil, gıda kaybını önleyerek enflasyonu düşürebilir.”
“EKİLMEYEN ARAZİLERİN KİRALANMASI KÂĞIT ÜZERİNDE KALACAK”
Tarım arazilerinin kiralanmasına ilişkin yeni uygulamayı da eleştiren Gürer, miras yoluyla bölünen arazilerde bu sistemin işlemeyeceğini söyledi:
“Bir tarlanın 50-60 hissedarı var, birçoğuna ulaşılamıyor. Bu şartlarda o arazinin kiralanması mümkün değil. Devlet önce arazi bankacılığı sistemini kurmalı. Ekilmeyen araziler niye ekilmiyor, sebebi araştırılmadan çözüm olmaz.”
“TARIMDA LİYAKAT VE KAMUCU ANLAYIŞ OLMADAN ÇIKIŞ YOK”
CHP’li Gürer, tarımda sorunların temelinde yanlış yönetim anlayışının yattığını belirterek, “Veriler gizleniyor, şeffaflık yok. Tarımın sorunları masa başında değil, tarlada görülür. Liyakata dayalı bir yönetim, kamucu bir tarım politikası kurulmadan sorunlar katlanarak artacak. Ülke ithalatla değil, üretimle kalkınabilir,” dedi.
“PATATES TARLADA KALIYOR, ÜRÜN SEÇİLEREK TOPLANIYOR”
CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer, Niğde ve İç Anadolu’daki üreticilerin yaşadığı sıkıntılara da değindi:
“Patatesin orta ve küçük boyları tarlada kalıyor. Tüccar sadece iri boyu alıyor. Ürün seçilerek toplanıyor, geri kalan çürümeye terk ediliyor. Bu, hem üreticiye hem ülkeye zarar. Tarım politikaları, tarladaki gerçek tabloyu görmeyenlerin elinde çökmüş durumda.”