CHP PM Üyesi ve Kocaeli Milletvekili Tahsin Tarhan Kahramanmaraş merkezli
depremlerden etkilenen 11 ilde incelemelerini sürdürüyor.
11 ilde büyük yıkıma yol açan Kahramanmaraş merkezli depremlerin meydana geldiği 6
Şubat 2023’te yola çıkan ve 17 saatlik yolculuktan sonra deprem bölgesine ulaşan Tahsin
Tarhan bölgedeki incelemelerini sürdürüyor.
“Felaketi Büyüten Koordinasyonsuzluk Oldu”
7 Şubat sabahı afet bölgesine ulaştıklarını ve AFAD ile görüştüklerini belirten Tarhan,
“İzmit’ten tecrübeli ekiplerle geldik. AFAD ile görüşerek ekibimizi yönlendirmesini istedik.
Bizi Şanlıurfa’ya yönlendirdiler, fakat orayı aradığımızda sorun olmadığını öğrendik. AFAD
bizi yönlendirmek yerine bekletiyordu. En sonunda ekiplerimizi Hatay’ın Kırıkhan ilçesine
gönderdik ve arama – kurtarma çalışmalarına başladık.”
Bölgedeki sınır komutanları ve tabur komutanıyla görüşen Tarhan, askerin neden müdahale
için çıkmadığı sorusuna, ‘emir gelmedi’ yanıtını aldığını iletti. “Eğer asker zamanında
müdahale etseydi onlarca can kurtulurdu. Bölgedeki kamu görevlileri, emniyet mensupları
depremzedeydiler. Bu bakımdan çevre illerden görevlilerin yönlendirilmesi gerekirdi. Fakat
yapamadılar. O nedenle felaketi büyüten koordinasyonsuzluk oldu.”
“99’da Çadır Dağıtan Kızılay Konuşuluyordu, Bugün Çadır Satan Kızılay”
17 Ağustos 1999 yılında gerçekleşen Gölcük depremini hatırlatan Tarhan, “depremi yaşayan
bilir” dedi. “17 Ağustos’ta AKUT’un kurtardığı canlar, çadır dağıtan Kızılay, her enkazın
başında bekleyen komutanlar ve askeri helikopterle sevk edilen yaralılar konuşuluyordu. Ama
bugün, 6 Şubat depremlerinde doğal afet konusunda yetersiz ve bilgisiz AFAD, çadır satan
Kızılay, kışlaya kapatılan asker konuşuluyor.
Tarhan sözlerini şöyle sürdürdü: “Gölcük depreminde dönemin Başbakanı Bülent Ecevit’in
deprem bölgesine gitmediği yandaş basın tarafından yazılıyor. Ama gerçek böyle değil. Arşiv
açık. 17 Ağustos sabahı Cumhurbaşkanı Demirel ve Başbakan Ecevit acil eylem planı
toplantısı yaptı ve koordinasyonu sağladılar. Depremin olduğu sabah Ecevit bölgeye gitti.”
“Gölcük depreminde askerler 15 dakika içinde harekete geçti. Kocaeli 15. Kolordu. Sakarya
- Tugay Komutanlığı ve İstanbul 3. Kolordu, 17 Ağustos gecesi saat 03.20’de harekete
geçmişti. Ama Kahramanmaraş depremlerinde iki gün, 48 saat boyunca kimse gelmedi. Asker
çıkınca darbe yapacak algısı yaratılıyor. Fakat köylere ulaşmanın başka çaresi yok. Her gün
açıklama yapıyorlar, ‘uçaklarımız, helikopterimiz, SİHA’mız var’ diyorlar. Madem bu kadar
imkân var, neden kullanılmadı, neden iki gün boyunca insanlar aç bırakıldı?”
“İşçiye Brüt Maaş Ödensin”
Türkiye’deki toplam esnaf ve sanatkarın %15’inin deprem bölgesinde olduğu belirten Tarhan,
“Elbistan’da iki bin işyerinden 50’si ayakta kaldı. Antakya küçük sanayi sitesinde iki bin
dükkânın 700’ü kullanılamaz durumda. Adıyaman’da ise dükkanların %95’i tuz buz olmuş.
Bölgedeki 35 OSB’den 12’sinde üretim durmuş, 10 OSB’de ağır hasar var. İşçileri de başka
illere göç etmiş. Çalışanlar da düşük kapasite çalışıyor.” dedi.
Deprem bölgesindeki esnaf ve sanayicinin nefes alabilmesi için 2 yıl kredilerin geri ödenme
süresinin ertelenmesi ve 2 yıl ödemesiz 10 yıl vadeli kredi verilmesi gerektiğini ifade eden
Tarhan sözlerini şöyle sürdürdü: “Hatay’da küçük sanayi çarşısı yok, hiç yok, bir tane
tornavida bulamıyorsunuz. Bir tane kaynak yapacak makine yok. Lastiğiniz patlıyor,
arabanızı Adana’ya götürüyorsunuz. Hatay’da, Nurdağı’nda, Islahiye’de,
Kahramanmaraş’da çarşı esnafı yok.”
Bölgede üretimin devam edebilmesi için çalışan nüfusun geriye göç etmesi gerektiğini
belirten Tarhan, bu göçün teşvik edilmesi için SSK primlerinin kesilmemesini, çalışanlara
brüt maaş ödenmesini ve bunun işsizlik fonundan aktarılması gerektiğini öne sürdü.
Tarhan’dan devamla, “yıkılan kentlerin yeniden planlanmasında fabrikaların, OSB’lerin,
sanayi siteleri eklenmelidir. Bölgedeki hasarlı fabrikaların onarımını ve yıkılanların inşasını
devlet üstlenmeli ve enerji maliyetlerinin yarısını beş yıl boyunca Sanayi Bakanlığı
karşılamalı. Sanayicinin borcunu ödeme gücü kalmadığı için mevcut borçların ve faturaların
birer yıl ötelenmesi gerekiyor. Deprem bölgesindeki illerin en çok etkilenen ilden en aza
kadar, Afet Teşvik Programı kapsamına alınmasıyla teşvik ve hibe almaları, bölgenin yeniden
ayağa kalkması için çok önemli.”