Nöbetçi Eczaneler
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından ÇED Olumlu
kararı verilen Datça Yat Limanı Projesi’ni Meclis gündemine taşıyan
Özcan, “ÇED olumlu kararına konu projede 270 yat kapasiteli bir yat
limanından bahsedilmesine rağmen, gerçekte 550 yatlık bir proje söz
konusudur” dedi.
Cumhuriyet Halk Partisi Muğla Milletvekili Avukat Gizem Özcan, Çevre,
Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından ÇED Olumlu kararı verilen
‘Datça Yat Limanı Projesi’ni Meclis gündemine taşıdı. Datça İskele Mahallesi
Azganlı Mevkii’ne yapılmak istenen ve Datça-Bozburun Özel Çevre Koruma
Bölgesi sınırları içerisinde yer alan yat limanı sahasının yanı başında birinci
derece arkeolojik sit alan bulunduğuna dikkat çeken Özcan, Çevre, Şehircilik ve
İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum’un cevaplaması için Meclis’e soru
önergesi verdi.
Yat limanı projesine karşı açılan davada 30 Mayıs’ta bilirkişi keşfi yapılmıştı.
Bilirkişi raporunun hazırlanması bekleniyor.
“Liman projesi Yap-İşlet-Devret modeliyle ilk olarak 1998 yılında ihale
edilmişti”
Datça Yat Limanı Projesi’nin MÜLGA Başkanlık Planlama Teşkilatı tarafından
“Altıncı Beş Yıllık Kalkınma Planı (1990-1994) çerçevesinde yayınlanan “1990
Yılı Yatırım Programı” kapsamına alındığını vurgulayan Özcan, “T.C.
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü
tarafından, Yap-İşlet-Devret modeliyle ilk olarak 1998 yılında ihale edilmiştir.
Datça Yat Limanı projesine ait 1/1000 ölçekli İmar Planı 31 Mayıs 2007
tarihinde onaylanmıştır. Onaylanan imar planında, proje alanı 126 bin 154
metrekare olarak belirlenmiştir. Yat yanaşma yeri ve bu sahayı dalga
etkilerinden koruyacak yaklaşık 555 metre boyunda bir adet taş dolgu dalgakıran
ve 700 metre boyunda iskele yapılması planlanmıştır. Limanın yat bağlama
kapasitesi farklı boylarda 270 adet yata hizmet verecek şekilde belirlenmiştir.
2012 yılında kısmi yer tesliminden sonra itirazlar üzerine, 2013 yılında inşaat
faaliyetleri durdurulmuştur” dedi.
“2022 yılında projenin ÇED süreci durduruldu”
Projenin 2021 yılında ÇED sürecinin başladığını ifade eden Özcan, sözlerini şu
şekilde sürdürdü; “2021 yılında başlatılan ÇED sürecinde, 2007 imar planında
126 bin 154 metrekare olan alan 192 bin 864 metrekarelik alana, 270 olan yat
bağlama kapasitesi 426’ya yükseltilmiştir. 11 Ocak 2022 tarihinde 1. İnceleme
Değerlendirme Komisyonu toplantısı yapılmıştır. Toplantı sonucunda Muğla
Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü ile Tabiat Varlıklarını
Koruma Genel Müdürlüğü görüşlerinin eksikliği ve projenin çevresel etkilerine
ilişkin eksik değerlendirmelerin tamamlanması için ÇED süreci
durdurulmuştur.”
“30 Ocak 2024 tarihinde projeye ÇED Olumlu kararı verildi”
ÇED sürecinin durdurulması ve yapılan itirazlar neticesinde 2023 yılında
projenin yat kapasitesi 426’dan 270 yata ve çekek yeri 120’den 80 yata geri
çekilerek güncelleniğini ifade eden Özcan, “30 Ocak 2024 tarihinde projeye,
ÇED Olumlu kararı verilmiştir. Proje’de, 270 yat kapasiteli bir yat limanından
bahsedilmesine rağmen, gerçekte 550 yatlık bir proje (270 yat iskelelerde, 80 yat
çekek yerinde, 100 yat mendirek iç yüzünde, 100 yat rıhtımda) söz konusudur.
Datça Yarımadası; 22 Kasım 1990 tarih ve 20702 sayılı Resmi Gazete’de
yayımlanan 22 Ekim 1990 tarih ve 90/1117 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile
“Datça-Bozburun Özel Çevre Koruma Bölgesi” tespit ve ilan edilmiştir. Ne var
ki proje sürecinin, ÖÇK.B tanımına uygun olarak sahip olduğu biyolojik ve
ekolojik özelliklerin bozulmadan devamlılığın sağlanması gereken bir bölgenin
koruma şartlarına uygun hukuki ve bilimsel hassasiyetle yürütülmediği
görülmektedir” diyerek sözlerini tamamladı.
Özcan’dan Bakan Kurum’a 11 soru
Muğla Milletvekili Avukat Gizem Özcan, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği
Bakanı Murat Kurum’a yanıtlaması istemiyle şu soruları yöneltti;
1) 1/5000 ve 1/1000 ölçekli planlar onaylanıp itiraz süreçleri tamamlanmadan
gerek İmar Kanunu’nda gerekse Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliğinde imar
planı olarak nitelendirilmeyen Aydın-Muğla Bütünleşik Kıyı Alanları Yönetim
Planı’na dayandırılarak projeye ÇED olumlu kararı verilmesinin nedeni nedir?
Bu karar Türkiye’nin Barcelona Sözleşmesiyle üstlendiği, korumayı geriye
götürmeme taahhüdüne ilişkin Ek Protokole aykırı değil midir?
2) 1/25.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı’nda çekek yeri yer almamaktadır.
Datça’nın merkezinde Taşlık Koyu’nda, yatlar için tamir, bakım, imalathane
anlamına gelen, bir nevi endüstri tesisi olan ve çevre etkileri bir tersaneden
farklı olmayacak bir yat çekek yeri için neden özel bir planlamaya konu
olmamıştır?
3) ÇED Olumlu kararına konu Proje’de, 270 yat kapasiteli bir yat limanından
bahsedilmesine rağmen, gerçekte 550 yatlık bir proje söz konusudur. Sadece bu
yanıltıcı kapasite bilgisi bile ÇED Olumlu kararını yeniden değerlendirmeye
yeterlidir. Bu konuda bir çalışma yapacak mısınız?
4) Proje alanı içerisinde, şimdiye kadar yapılan kazılarda Helenistik zamandan
kalma 3 adet Temelos anıt mezar da bulunan birinci derece arkeolojik sit alanı
yer almaktadır. Proje’de arkeolojik sit alanı olan parsellerin, ÇED alanı dışında
kaldığı belirtilmişse de etrafı tamamen yat limanı tesisleriyle çevrilmiş alanın
inşaat alanı dışında kaldığını söylemek hukuka karşı hile niteliğinde değil midir?
Muğla Kültür Varlıklarını Korumu Bölge Kurulu’nun projenin uygulanması
konusunda açık ve net bir uygunluk görüşü var mıdır?
5) Ekosistem Değerlendirme Raporu’nda inşaat faaliyetleri sırasında canlıların
üreme ve hibernasyon dönemlerine dikkat edilerek aralar verileceği yazsa da, iş
planında buna dair hiçbir önleme ya da inşaat ara verme zamanına
rastlanmamasının nedeni nedir?
6) 2012 yılındaki ilk yer teslimi sırasında başlayan inşaat sırasında Topan Ada
yok edilmiştir. 20 dönüme yakın alan kazılmış, doldurulmuş, hafriyat yapılmış
ve biyoçeşitlilik azaltılmıştır. 2023 yılında yapılan proje değişikliğinde, daha
önce fazladan deniz dolgusu yapılan 10.740 m2’lik alandan dolgu malzemesinin
kaldırılması, başka bir yerde yeniden 8.395 m2 alanda yeni dolgu yapılması
planlanmaktadır. Bu dolgu transferinin yeni bir ekolojik yıkıma yol açmaması
bilimsel olarak mümkün müdür?
7) Gerekli, dolgu malzemesinin temini, 72738 Ruhsat Numaralı Özberk İnş.
Turz. Tic. Mad. ve San. Ltd. Şti. firmasına ait kalker ocağından yapılacaktır.
Ancak bu ocakla ilgili dava süreci sürmektedir. Bu davanın neticesi
beklenmeden, taş tedarikine ilişkin değerlendirme yapılması mümkün müdür?
8) Datça Yarımadası Akdeniz fokunun yaşam alanıdır. Akdeniz foku özel bir alt
türdür, toplamda 4 ülke karasularında yaşamaktadırlar ve türün toplam
popülasyonundan sadece 600 birey kalmıştır. Akdeniz foklarını korumaya
yönelik herhangi bir çalışmanın olmaması ülkemizin uluslararası taahhütlerine
aykırı değil midir?
9) Proje, Datça’da bulunan ve birinci derecede koruma altında olan deniz
çayırlarının (Posidonia oceanica) geri döndürülemez biçimde zarar görmesine
neden olacaktır. Bu konuda herhangi bir önlem alınmış mıdır?
10) Planlanan projede Taşlık Koyu’nun denizi görebileceği, denizle
ilişkilenebileceği aralık sadece 130 metre kalmaktadır. Bu haliyle Taşlık
Koyu’nun denize açılan ağzının %80’i kapatılmaktadır. Ülkemizin nadir mavi
bayraklı denizlerinden olan ancak son yıllarda kirlilik yükü artmış olan Taşlık
Koyu’nu koruyacak bir önlem alınmış mıdır?
11) Proje diri olan Datça Fay hattına 6 km mesafededir ve son 30-35 yılda
M=5,7 büyüklüğünde deprem yaşandığı belirtilmektedir. Olası bir depremde,
deniz ekosistemini koruyacak ne gibi tedbirler alınmıştır? 2021 yılın
sonbaharında inşaat ruhsatı almadan başlatılan geri hizmet bina inşasından önce
herhangi bir zemin ve temel etüt çalışması yapılmış mıdır?