Devrim’in Hikayesi

İlk Türk otomobili ‘Devrim’ ve emekçi Devrim kadrosu.Türk mühendislerin haftasonları dahil günde 12 saat çalışarak 129 günde tamamladığı, 29 Ekim 1961’de görücüye çıkan Devrim.

Yapılacak olan otomobilin 29 Ekim Cumhuriyet bayramı törenlerine yetiştirilmesi gerekmekteydi. 23 Türk mühendisinin başında olduğu bir ekip, atölye olarak seçilen Eskişehir cer atelyösinde geceli-gündüzlü çalışmaya başlayarak, sıfırdan ve modeli tümüyle kendilerine ait, yüzde yüz yerli malzemeyle ve tüm parçaları el işçiliğiyle üretilmiş bir otomobil üretmeye koyulur. 4-5 kişilik, toplam 1000-1100 kg-ağırlığında, orta boy denilebilecek bir araç yapmaya karar verildi. Motor 4 zamanlı ve 4 silindirli olmalı, 50-60 beygir gücü vermeliydi. Alçıdan modelin 1:1 ölçekte kalıbı oluşturuldu. Bu kalıp üzerinde saçlar tek tek çekilerek ve çekiçle düzeltilerek karoseri hazırlandı. Bir yandan da uygun motor seçeneğinin tespitinden sonra motorun gövde ve başlığı Sivas Demiryolu Fabrikasında dökülüp, Ankara Demiryolu Fabrikasında işlendi. Piston, segman ve kolları Eskişehir’de yapıldı. Şanzımanlar, Ankara Fabrikasınca tümü yerli olarak yapılmıştı. Süspansiyon grubu ve ön takımlar Eskişehir’de imal edildi. Böylelikle Türk mühendis ve işçilerinin insanüstü çabaları sonucunda 28 Ekim’in akşam saatlerinde hem de 3 araç birden tamamlanmıştı. Araçlar “Devrim 1- 2-3” isimlendirildi. Sadece 129 günde yüzde yüz yerli teknolojiyle, modeli tümüyle bize ait, tüm parçaları el işçiliğiyle üretilmiş, 4 silindirli ve direksiyondan vitesli harika bir aile otomobili üretilmişti. Fakat sonra olanlar tam içler acısıydı; Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel, Devrim’in direksiyonuna geçti ; araba biraz gitti ve durdu. Böylece Türkiye’de otomobil yapılamaz diyenlere gün doğar. Gürsel’in sırf olayın hiç önemli olmadığını vurgulamak için söylediği “Biz batılı kafasıyla otomobili yapar doğulu kafasıyla benzin koymayı unuturuz.” lafı manşetlere taşındı ve Devrim’in 100 metre gidip bozulduğu “ yazıldı. Bugün bej renkli Devrim arabası hala çalışır durumdadır ve tık demeden 17 bin kilometre yapmıştır.

–

DEVRİM’İN MÜHENDİSLERİ “Her biri kendi dalında uzman, “iyi” değil “çok iyi” derecelerde diplomalara sahip 23 mühendis”, Türkiye’nin ilk yerli otomobil projesi Devrim’de çalışan 23 mühendisin isimleri şöyle: “Kemalettin Vardar, Hamdi Tahıllıoğlu, Samim Özgür, İsmet Özkan, Mustafa Seyrek, Hasan Dinçel, Mustafa Sidal, Yavuz Yücel, Emin Bozoğullu, Orhan Alp, Hakkı Tomsu, Nurettin Erguvanlı, Mustafa Ersoy, Celal Taner, Mehmet Bekar, Özcan Türer, Kemal Elagöz, Gültekin Sabuncuoğlu, Salih Kayasağın, Rıfat Serdaroğlu, Şecaattin Sevgen, Faruk Akyol, Hamit İşeri.”